Energia dla wsi – nabór w nowym programie: budżet wyniesie 100 mln złotych

Wzrost kosztów energii oddziałuje na rentowność działalności rolniczej, co skłania inwestorów do poszukiwania skutecznych i oszczędnych rozwiązań. Dbanie o ekologiczne aspekty gospodarstwa i obniżenie rachunków za prąd jest możliwe, dzięki inwestycji w zieloną energię. W ramach wsparcia rozwoju OZE w styczniu 2023 roku wystartował nowy program Energia dla wsi, który powstał we współpracy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska. 

Kto jest beneficjentem i jakie są założenia programu? W poniższym artykule omówimy zasady dofinansowania, z którego można skorzystać na terenach wiejskich.

Podstawowe założenia nowego programu

Różnorodność obszarów wiejskich stwarza możliwość spożytkowania ich na rzecz wsparcia rozwoju OZE. Głównym celem programu Energia dla wsi jest wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie gmin wiejskich i wiejsko-miejskich. Jak można przeczytać na oficjalnej stronie internetowej programu (https://energiadlawsi.pl/o-programie) do szczegółowych celów projektu należą: 

• ograniczenie emisji gazów cieplarnianych na terenach wiejskich i w rolnictwie,
• zwiększanie świadomości mieszkańców wsi w zakresie korzystania z OZE,
• wzrost poziomu życia gospodarstw domowych na obszarach wiejskich,
• promowanie proekologicznych postaw i poprawa środowiska naturalnego,
• zwiększenie skali inwestycji w zieloną energię,
• łączenie sektorów, a także tworzenie zintegrowanych inicjatyw w rolnictwie,
• aktywizacja jednostek samorządu terytorialnego i zachęcenie ich do współpracy z rolnikami,
• wzrost konkurencyjności polskiego rolnictwa,
• tworzenie nowych produktów lub usług na terenach wiejskich.

Energia dla wsi – najważniejsze zmiany

Energia dla wsi niweluje dotychczasowe ograniczenia, wprowadzone w ramach programu Agroenergia, który od początku przyjmował za cel zwiększenie produkcji energii z odnawialnych źródeł w sektorze rolniczym. Nowe założenia sprawią, że zostanie zniesiony limit obszarowy gospodarstw, mogących ubiegać się o dotacje. Oprócz tego wzrośnie poziom maksymalnej mocy instalacji objętej dofinansowaniem: 

• z 0,5 MW do 1 MW dla rolników, 
• do 10 MW dla spółdzielni energetycznych.

Energia dla wsi – rodzaje inwestycji

Warto pamiętać, że inwestycja w fotowoltaikę to korzystne rozwiązanie, gwarantujące prosumentom uniezależnienie się od podwyżek cen prądu. Dlatego już na etapie planowania zakupu i montażu instalacji, dobrze jest poznać dostępne warianty systemu dopłat. Pierwszy nabór w ramach programu Energia dla wsi ruszył 25 stycznia – będzie on realizowany w trybie ciągłymi potrwa do 15 grudnia bieżącego roku lub do momentu wyczerpania przewidzianej puli środków. Co istotne, całkowity budżet programu wynosi 100 mln złotych. Pieniądze pochodzą z unijnego Funduszu Modernizacyjnego i zostaną wykorzystane w różnej formie. Wnioski mogą dotyczyć dofinansowania lub udzielania preferencyjnych pożyczek. O dotację można ubiegać się w przypadku biogazowni, elektrowni wodnych i magazynów energii. Wnioski o pożyczkę dotyczą natomiast inwestycji w budowę elektrowni wodnych, instalacji fotowoltaicznych, instalacji wiatrowych i biogazowni. Maksymalna kwota w przypadku dofinansowania wynosi 20 mln złotych, z kolei w kwestii udzielonej pożyczki można otrzymać nie więcej niż 25 mln złotych.

Kto może skorzystać z programu?

Proekologiczne działania z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii mogą stanowić jedną z form oszczędności, przy jednoczesnym dbaniu o wzgledy środowiskowe. Dopłaty oferowane w ramach programu Energia dla wsi przewidziane są dla:

• rolników,
• powstających spółdzielni energetycznych,
• spółdzielni energetycznych i ich członków w roli przedsiębiorców.

Beneficjentom przysługują wspomniane wcześniej formy dofinansowania, dzięki czemu mogą oni w pełni korzystać z udogodnień OZE. Warto mieć na uwadze, że inwestycja nie może być rozpoczęta przed dniem złożenia wniosków o dofinansowanie. Uzyskanie wsparcia na magazyn energii wymaga zintegrowania go ze źródłem energii, realizowanym równolegle w ramach inwestycji. Należy również pamiętać, że dopłata przyjęta w ramach pomocy publicznej traktowana jest jako forma pomocy horyzontalnej na OZE. 

Zobacz również: Mój prąd 4.0 – wzrost dofinansowania od grudnia 15 grudnia 2022 roku

Energia dla wsi – poziomy dofinansowania

Możliwość skorzystania z atrakcyjnego systemu dopłat to jeden z czynników, który skłania do zainwestowania w fotowoltaikę. Mikroinstalacja na obszarze wiejskim skutecznie zaspokoi bieżące zapotrzebowanie na prąd. W ramach programu Energia dla wsi zaplanowano odmienne poziomy dofinansowania dla różnych podmiotów. Dokonano podziału podmiotów na dwie grupy: rolników i spółdzielnie energetyczne.

Rolnicy

W przypadku instalacji fotowoltaicznej i instalacji wiatrowych (powyżej 50 kW do 1 MW) pożyczka wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych. Wsparcie dla elektrowni wodnych i instalacji wytwarzania energii z biogazu rolniczego (powyżej 10 kW do 1 MW) obejmuje dopłaty w wysokości maksymalnie 45% kosztów kwalifikowanych i/lub pożyczkę do 100% kosztów kwalifikowanych.

Spółdzielnie energetyczne

W przypadku instalacji fotowoltaicznej i turbin wiatrowych (powyżej 10 kW do 10 MW) pożyczka sięga do 100% kosztów kwalifikowanych. Wsparcie dla elektrowni wodnych i instalacji wytwarzania energii z biogazu rolniczego (powyżej 10 kW do 10 MW) oznacza dopłaty do maksymalnie 45% kosztów kwalifikowanych i/lub pożyczkę w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych.

Zakres kwalifikowalności kosztów obejmuje okres od 01.01.2022 do 30.09.2023 roku. Zarówno dla rolników, jak i spółdzielni przewidziane są dofinansowania do magazynu energii. Udział w jego kosztach kwalifikowanych wyznacza 20-procentowa dotacja. Przyznane przez rząd dopłaty mają na celu przede wszystkim wspomóc rozwój instalacji biogazowych na terenach wiejskich i przyspieszyć transformację energetyczną w kraju. Produkowanie energii z biogazowni rolniczej traktowane jest jako dodatkowe źródło dochodów dla rolników. Ponadto stosowanie innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie służy budowaniu lokalnej sieci powiązań, uwzględniających potrzeby mieszkańców wsi. Jak podkreśla wiceprezes NFOŚiG Artur Michalski, “kluczowe jest zapewnienie stabilnych dostaw energii w obszarach wiejskich, które będą jednocześnie odpowiadały potrzebom lokalnych odbiorców”.