Mycie paneli fotowoltaicznych – czym myć panele fotowoltaiczne?

Mycie paneli fotowoltaicznych to pojęcie, o którym inwestorzy często zapominają. A utrzymanie ich w dobrym stanie jest warunkiem ich wieloletniej i efektywnej pracy. Choć sama fotowoltaika jest systemem praktycznie bezobsługowym, regularne mycie paneli, podstawowa konserwacja i dbanie o moduły w ramach bieżącej eksploatacji to podstawy dobrego zarządzania własną elektrownią słoneczną – pozwalające uniknąć spadków wydajności sięgających nawet kilkunastu procent.

Czym i jak czyścić panele fotowoltaiczne? Z poniższego artykułu dowiesz się, czego używać podczas mycia paneli, jak robić to bezpiecznie, kiedy warto powierzyć zadanie specjalistom, a także jak przebiega konserwacja paneli fotowoltaicznych. Dodaliśmy również tabelę, która podsumowuje w przejrzysty sposób – jak często myć panele fotowoltaiczne w Polsce?

Konserwacja paneli fotowoltaicznych – najważniejsze zagadnienia

Regularne czyszczenie paneli fotowoltaicznych pozwoli zwiększyć żywotność i efektywność systemu PV w dłuższym okresie. Brak dbałości o instalacje powoduje jej nadmierne zanieczyszczenie – zbierająca się warstwa kurzu może przesłaniać światło, co skutkuje spadkiem wydajności paneli słonecznych. 

Dlaczego czyste panele fotowoltaiczne działają lepiej?

Badania potwierdzają, że zabrudzenia takie jak kurz, sadza, pyłki roślin, ptasie odchody czy liście mogą powodować:

• 5–10% spadku wydajności w przeciętnych warunkach,
• do 20–40% w miejscach o dużym zapyleniu lub przy długim okresie bez deszczu,
• nierównomierne nagrzewanie modułów, prowadzące do występowania hot-spotów.

Czystość paneli fotowoltaicznych rzutuje więc bezpośrednio na to, kiedy zwróci się fotowoltaika. Brak regularnej konserwacji paneli prowadzi do obniżenia ich wydajności, a w konsekwencji wydłużenia okresu zwrotu z inwestycji.

Jeżeli chcesz wrócić do podstaw lub zastanawiasz się nad zainstalowaniem fotowoltaiki, przeczytaj nasz artykuł: Co to jest fotowoltaika?

Opady deszczu a mycie paneli fotowoltaicznych

Często mówi się, że intensywne opady deszczu wystarczą, by oczyścić instalację z zalegającego osadu. Jest to po części prawdą – rzęsisty deszcz potrafi spłukać warstwę zanieczyszczeń i usunąć nietrwały brud, taki jak kurz czy niezaschnięte pyłki. 

Panele nie “czyszczą się same”. Sam deszcz nie wykona gruntownego mycia paneli fotowoltaicznych, które jest potrzebne dla ich utrzymania w najwyższej efektywności. 

Czego deszcz nie usunie z paneli?

• zaschniętych odchodów ptaków,
• żywicy drzew,
• smogu i sadzy,
• osadów z twardej wody,
• zanieczyszczeń, które utknęły przy dolnej ramie panelu.

Problem pojawia się również w przypadku długiego okresu bez deszczu, który w Polsce może trwać nawet powyżej 30 dni. W takim czasie nagromadzenie zanieczyszczeń jest spore i prowadzi do znaczącego ograniczania przezroczystości szyby zabezpieczającej, co ograniczy dostęp promieniowania słonecznego do paneli fotowoltaicznych. To może szybko i wyraźnie wpłynąć na obniżenie ilości produkowanej energii.

Samodzielne czyszczenie paneli fotowoltaicznych – czy jest możliwe?

Samodzielne mycie paneli fotowoltaicznych jest możliwe, ale tylko pod pewnymi warunkami. Możesz czyścić panele samodzielnie, jeśli:

• instalacja znajduje się na gruncie lub dachu płaskim,
• masz łatwy dostęp do modułów,
• używasz wyłącznie bezpiecznych narzędzi (jakich opisujemy poniżej),
• panele są chłodne (rano lub wieczorem).

Praca na wysokości wymaga jednak przeszkolenia i często – zgodnie z wytycznymi producentów – musi być wykonywana przez podmiot profesjonalny, aby zachować gwarancję.

Należy zwrócić również szczególną uwagę na to, jak czyścić panele fotowoltaiczne, aby ich nie uszkodzić. Konieczne jest zorientowanie się w podstawowych parametrach instalacji przed podjęciem się ich mycia na własną rękę. Zapoznaj się z artykułem: Instalacja fotowoltaiczna off-grid czy on-grid? Którą opcję wybrać?

Czym myć panele fotowoltaiczne?

Ważne jest, by do mycia paneli fotowoltaicznych stosować miękką wodę o niskim stężeniu minerałów. Czyszczenie instalacji twardą wodą może w ogóle nie poprawić sytuacji, a nawet ją pogorszyć – pozostawiając po sobie smugi, które ograniczają przepuszczalność światła, obniżając uzysk energetyczny. Skąd pozyskać miękką wodę? Jest nią np. woda deszczowa – ważne jednak by była czysta i nie zawierała żadnych zanieczyszczeń. 

Deszczówka w pełni nadaje się do czyszczenia paneli fotowoltaicznych.

Czym myć panele fotowoltaiczne, aby cieszyć się zadowalającymi efektami? Ważny jest dobór odpowiedniego sprzętu do samodzielnego czyszczenia paneli:

• miękkie gąbki 
• szczotki z miękkim włosiem, 

czyli przybory, które nie porysują powierzchni paneli. Chcąc czyścić panele fotowoltaiczne na wysokości, warto wyposażyć się również w specjalne szczotki na teleskopach lub wysięgnikach. Pozwolą na czyszczenie paneli fotowoltaicznych w trudno dostępnych miejscach i na dachu, nie powodując uszkodzeń i bezpiecznie dla twojego zdrowia.

Czy panele fotowoltaiczne można myć płynem?

Tak, można, ale tylko w określonych przypadkach i z dużą ostrożnością. Dopuszczalne są:

• łagodne płyny do mycia szyb (bez alkoholu, amoniaku, octu i substancji ściernych),
• łagodne detergenty neutralne pH, rozcieńczone dużą ilością wody,
• roztwór izopropanolu ≤ 10% – tylko punktowo, przy wyjątkowo trudnych zabrudzeniach,
• profesjonalne płyny do czyszczenia paneli PV – stworzone do tego celu.

Płyny do mycia paneli są potrzebne tylko do bardzo zaschniętych i trudnych do usunięcia plamach. Przy zwykłych zabrudzeniach wystarcza miękka woda i szczotka z miękkim włosiem.

Dlaczego lepiej unikać płynów podczas czyszczenia fotowoltaiki?

Płyny do mycia – zwłaszcza te niedostosowane do parametrów paleni słonecznych – mogą:

• zmatowić szkło,
• uszkodzić powłokę antyrefleksyjną (AR),
• doprowadzić do mikropęknięć i powstawania hot-spotów,
• rozszczelnić krawędzie panelu.

Instalacja PV na dachu skośnym – jak wygląda mycie fotowoltaiki?

Instalacja fotowoltaiczna na gruncie lub dachu płaskim jest łatwiejsza w bieżącej obsłudze, ponieważ w prosty sposób daje dostęp do paneli bez konieczności zatrudniania specjalistów i użycia specjalistycznego sprzętu. Odwrotnie sytuacja ma się w przypadku instalacji na dachu skośnym. Jak czyścić panele fotowoltaiczne w takich miejscach?

Czyszczenie paneli fotowoltaicznych na dachach skośnych najlepiej wykonywać przy wsparciu specjalistów. Za sprawą użycia profesjonalnego sprzętu są oni w stanie skutecznie poradzić sobie z trudnym umiejscowieniem paneli. Zatrudniając fachowców, nie narażamy również własnego bezpieczeństwa. Poruszanie się po skośnym dachu to duże wyzwanie wymagające nie tylko odpowiedniego wyposażenia, ale również doświadczenia i umiejętności. Wykonując mycie fotowoltaiki samodzielnie, konieczne jest zapoznanie się z zasadami BHP przy pracy na wysokościach.

Więcej o rodzajach konstrukcji fotowoltaicznych piszemy na naszym blogu: Konstrukcja pod panele fotowoltaiczne. 

Czyszczenie paneli fotowoltaicznych – czego należy unikać?

Istnieje również szereg działań, które uniemożliwiają prawidłowe czyszczenie paneli fotowoltaicznych. Jakie czynności są szczególnie niewskazywane?

• Czyszczenie paneli fotowoltaicznych detergentami – w większości przypadków użycie jakiegokolwiek detergentu nie będzie potrzebne. Jeżeli na powierzchni paneli fotowoltaicznych znajdą się wyjątkowo trudne do zmycia zabrudzenia, wtedy dobrze jest przemyć je roztworem izopropanolu o stężeniu nie większym niż 10%. Należy wykluczyć detergenty alkaliczne lub kwaśne.
• Chodzenie po panelach – myjąc panele pod żadnym pozorem nie należy chodzić po instalacji lub na nią następować. Może doprowadzić to do wystąpienia mikropęknięć ogniw fotowoltaicznych, które nie będą widoczne gołym okiem, ale będą powodowały powstawanie tzw. gorących punktów.
• Mycie rozgrzanych paneli – czyszczenie paneli fotowoltaicznych powinno odbywać się w godzinach porannych, kiedy powierzchnia instalacji nie jest mocno rozgrzana. Myjąc chłodne panele fotowoltaiczne, ograniczamy ryzyko szoku termicznego, który również negatywnie oddziałuje na ich wydajność.
• Używanie myjek ciśnieniowych – mycie paneli fotowoltaicznych przy pomocy myjki ciśnieniowej może spowodować uszkodzenia silikonu uszczelniającego przestrzeń między szybą a ramką modułu PV. Brak szczelności między tymi elementami może przyczynić się do powstania upływów prądu. Z tego względu zastosowanie wysokiego ciśnienia wody nie przyniesie korzyści, a może wiązać się z ich uszkodzeniem.

Nieprawidłowe mycie fotowoltaiki jest jednym z powodów powstawania gorących punktów. O tym, czym są i jakie zagrożenie mogą stanowić dla naszej instalacji, przeczytasz we wpisie: „Hot spot – fotowoltaika. Czym są gorące punkty na panelach fotowoltaicznych?„.

Jak często myć panele fotowoltaiczne w Polsce?

Mycie paneli fotowoltaicznych – dlaczego warto?

Panele fotowoltaiczne wymagają nieco uwagi – to zapewni im efektywność na długie lata. Dbanie o kondycje systemu, w tym regularne mycie fotowoltaiki, może przełożyć się na wysoki uzysk energetyczny, szybszy zwrot kosztów i na większe oszczędności energetyczne. Zaleca się czyszczenie paneli fotowoltaicznych najwyżej dwa razy do roku. Czyszczenie paneli fotowoltaicznych powinno odbywać się tylko w przypadku zanieczyszczeń, które realnie obniżają efektywność działania paneli fotowoltaicznych. Mycie paneli słonecznych jest również kwestią estetyki – czyste i zadbane panele znacznie lepiej się prezentują. 

Konserwacja paneli powinna zostać przeprowadzona najlepiej wiosną – po okresie zimowym panele często wymagają czyszczenia.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o czynnikach, które wpływają na sprawność paneli, przeczytaj także nasz artykuł: „Zacienienie paneli fotowoltaicznych”.