Spis treści
Pożar fotowoltaiki to często poruszany wątek w branżowych mediach. Duże zainteresowanie tematem pożarów instalacji fotowoltaicznych wzmaga trwające upalne i suche lato. Długie, gorące okresy występują co roku, dlatego wielu posiadaczy instalacji fotowoltaicznej może zadawać sobie pytanie, czy upał ten nie naraża paneli fotowoltaicznych na samozapłon. Wokół tego zagadnienia powstało wiele mitów i nieprawdziwych informacji, które należy weryfikować.
W naszym artykule sprawdzamy informacje na temat pożaru fotowoltaiki. Czy panele fotowoltaiczne mogą się zapalić? Jakie jest ryzyko wystąpienia pożaru fotowoltaiki? Co się dzieje w przypadku pożaru dachu? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższych akapitach.
Pożar fotowoltaiki – kiedy może wystąpić?
Wady urządzeń elektrycznych są jedną z najczęstszych przyczyn pożarów. W skrajnych sytuacjach również urządzenia służące do produkcji prądu mogą doprowadzić do pożaru. Pożary instalacji fotowoltaicznych są jednak czymś bardzo rzadkim, a wokół nich powstało wiele nieprawdziwych, wielokrotnie powielanych informacji. Mity te dotyczą często ryzyka pożaru wywołanego przez instalację fotowoltaiczną, ale też ich wystąpienia. Jak zatem jest naprawdę?
Pożar paneli fotowoltaicznych – jak często występuje?
Według dostępnych danych ok. 20 proc. wszystkich odnotowywanych pożarów w Polsce dotyczy pożarów budynków mieszkalnych (dane z 2019 roku). Największy odsetek pożarów w budynkach występuje w okresie jesienno-zimowym, w którym dodatkowym ryzykiem obciążone są przestarzałe instalacje elektryczne lub systemy ogrzewania. Badania dotyczące częstotliwości występowania pożarów z powodu instalacji fotowoltaicznej prowadzone są np. przez niemiecki TUV Rheinland, według którego liczba pożarów fotowoltaiki w stosunku do wszystkich występujących pożarów może być mierzona w promilach (>0,1 proc.). Świadczy to o tym, że instalacja fotowoltaiczna jest bezpieczną formą pozyskiwania prądu, a powodem pożaru fotowoltaiki najczęściej są błędy w projekcie lub montażu paneli fotowoltaicznych. Prawidłowe zastosowanie modułów, powierzenie projektu i montażu instalacji fotowoltaicznej specjalistom to ważne aspekty, dzięki którym instalacja fotowoltaiczna będzie w pełni bezpieczna.
Zapoznaj się z artykułem: Instalacja fotowoltaiczna off-grid czy on-grid? Którą opcję wybrać?
Pożar fotowoltaiki a jakość wykonania instalacji
O tym, czy fotowoltaika będzie bezpieczna dla naszego budynku, świadczy w dużej mierze jakość zastosowanych elementów instalacji, a także dokładność wykonanego montażu. Wyróżnić można listę elementów instalacji fotowoltaicznej, które realnie wpływają na jakość jej zabezpieczenia.
Ryzyko pożaru zwiększać będą:
- panele fotowoltaiczne niskiej jakości,
- niewłaściwe zabezpieczenia elektryczne,
- niewłaściwe zabezpieczenia prądu stałego,
- źle dobrane przewody,
- wtyczki złej jakości, które mogą ulec zapaleniu,
- brak bezpieczników / wyłączników.
Jeżeli instalacja fotowoltaiczna nie będzie posiadała żadnego z wyżej wymienionych elementów, zagrożenie awarią maleje, a co za tym idzie maleje również ryzyko pożaru instalacji.
Gorące punkty na panelach fotowoltaicznych
Zagrożeniem pożarowym dla każdej instalacji są mikrouszkodzenia, które mogą powstać np. podczas nieprawidłowego montażu, mycia lub produkcji paneli. Całe zjawisko i związane z nim zagrożenia opisaliśmy w naszym artykule: „Hot spot – fotowoltaika. Czym są gorące punkty na panelach fotowoltaicznych?”.
Miejsca, w których występują mikrouszkodzenia narażone są na występowanie gorących punktów (zwanych również hot-spot). Powstają one najczęściej, gdy uszkodzone ogniwo znajdzie się w zacienionym miejscu. Zacienienie występuje również w przypadku trwałych zanieczyszczeń, osadzających się na panelach. Trwale nieoświetlone miejsca zaczynają się nagrzewać przez przepływający przez nie prąd wsteczny. Nieoświetlone ogniwa zaczynają zużywać prąd, zamiast go produkować. W tej sytuacji, temperatura gorącego punktu rośnie i finalnie może osiągnąć nawet 250 stopni Celsjusza.
Warto nadmienić, że występowanie tego typu uszkodzeń jest bardzo rzadkie, a producenci paneli fotowoltaicznych renomowanych marek trzymają się zasad, które pomagają zapobiegać występowaniu tego typu uszkodzeń. Takim zabezpieczeniem jest tzw. Hot Spot Protect – oznacza ono, że instalacje fotowoltaiczne zostały odpowiednio przetestowane w kierunku występowania punktów hot-spot. W zapobieganiu negatywnym konsekwencjom pomaga również badanie kamerą termowizyjną, która jest w stanie zlokalizować gorące punkty.
Pożar instalacji fotowoltaicznej a wyładowania atmosferyczne
W Polsce w okresie letnim burze z licznymi wyładowaniami atmosferycznymi nie są rzadkością. Powstaje zatem pytanie, czy instalacja fotowoltaiczna może zwiększać ryzyko uderzenia pioruna. Więcej piszemy o tym w naszym artykule: Fotowoltaika a burza – czy jest zagrożeniem dla naszej instalacji?
Instalacje fotowoltaiczne nie zwiększają ryzyka uderzenia pioruna. Każdy budynek podczas silnej burzy, jest narażony na spotkanie się z wyładowaniem atmosferycznym. Warto zabezpieczyć budynek przed uderzeniem pioruna bez względu na to, czy są na nim zainstalowane panele fotowoltaiczne, czy nie. Negatywne skutki wyładowania można ograniczyć poprzez instalację odgromową, która powinna zaczynać się w najwyższym punkcie budynku. Dzięki niej, uderzenie pioruna nie powinno spowodować żadnych negatywnych konsekwencji takich jak wywołanie pożaru fotowoltaiki lub awaria instalacji elektrycznej budynku. Niektóre ze statystyk (np. TUV Rheinland – Fraunhofer) podają, że to właśnie czynniki zewnętrzne są najczęstszym powodem pożarów instalacji PV – są nimi także wyładowania atmosferyczne. Warto jednak pamiętać, że występują one niezwykle rzadko i stanowią szczególne zagrożenie dla budynków, które nie są w żaden sposób zabezpieczone przed uderzeniami pioruna. Obecnie, pożary fotowoltaiki spowodowane uderzeniami pioruna praktycznie się nie zdarzają.
Chcesz dowiedzieć się więcej o uziemieniu fotowoltaiki? Przeczytaj nasz wpis blogowy: Uziemienie fotowoltaiki – zabezpiecz swoją instalację fotowoltaiczną przed zagrożeniem!
Zabezpieczenia przeciwpożarowe fotowoltaiki
Każda dobrze wykonana instalacja fotowoltaiczna powinna zostać odpowiednio zabezpieczona, w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia poważnej awarii, która może stanowić zagrożenie pożarowe. Takie zabezpieczenia powinny wystąpić wszędzie tam, gdzie znajduje się wysokie napięcie – zarówno po stronie prądu zmiennego, jak i stałego.
Wśród często stosowanych systemów zabezpieczeń są:
- zabezpieczenia nadprądowe np. wyłączniki, bezpieczniki,
- rozłączniki,
- ograniczniki przepięć,
- optymalizatory mocy.
Zabezpieczenia nadprądowe służą do ochrony przed negatywnymi skutkami zwarć i przeciążeń. Dzięki nim możliwe jest również zapobieżenie przyspieszonego starzenia się instalacji elektrycznej. Rozłączniki służą do włączania i wyłączania prądów roboczych, natomiast ograniczniki przepięć służą do ograniczania negatywnych skutków gwałtownych i nienaturalnych wzrostów napięcia elektrycznego powstałych np. w wyniku uderzenia pioruna. Z kolei rola optymalizatorów mocy sprowadza się do automatycznego zmniejszenia napięcia paneli w momencie, gdy zanika napięcie zasilające panele lub odłączony zostaje falownik.
Oprócz zabezpieczeń fotowoltaicznych, które są stosowane jako elementy instalacji, posiadaczom fotowoltaiki zaleca się posiadanie gaśnicy proszkowej. W budynkach mieszkalnych nie ma obowiązku posiadania gaśnicy, jednak może się ona przydać – również wtedy, gdy zagrożona pożarem jest nasza instalacja fotowoltaiczna.
Zobacz również: Kalkulator Fotowoltaiczny – skorzystaj z naszego narzędzia i dowiedz się, ile może kosztować Twoja instalacja!
Fotowoltaika a pożar – gaszenie pożaru fotowoltaiki
Jak wspominaliśmy wyżej, wiele pożarów dotyczy budynków mieszkalnych, których powodem są np. awarie instalacji elektrycznych, grzewczych lub inne sytuacje losowe. Co ważne, panele fotowoltaiczne nie powinny one powodować dodatkowego rozprzestrzeniania się ognia. Bezpieczne gaszenie instalacji elektrycznych rozpoczyna się od odłączenie dopływu prądu. W przypadku fotowoltaiki, kluczowe jest również odłączenie falownika od sieci elektroenergetycznej. Należy mieć świadomość, że uszkodzenie kabli fotowoltaicznych z powodu pożaru, może prowadzić do tworzenia nowych dróg obwodu elektrycznego. Warto stawiać na kable fotowoltaiczne renomowanych producentów. Dzięki nim wszelkie uszkodzenia spowodowane kontaktem z ogniem można opóźnić.
Zgłaszanie instalacji do Państwowej Straży Pożarnej
Każda instalacja fotowoltaiczna o mocy powyżej 6,5 kW podlega obowiązkowi uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Celem jest określenie zabezpieczeń ochrony przeciwpożarowej, które muszą być zgodne z obowiązującymi normami. Oprócz potwierdzenia posiadania odpowiednich zabezpieczeń ochrony przeciwpożarowej, obowiązkowe jest również zgłoszenie instalacji fotowoltaicznych większych 6,5 kW do jednostki PSP. Informacje te mogą przydać się jednostkom straży pożarnej podczas ewentualnej akcji gaśniczej.
Pożar od fotowoltaiki – zagrożenie jest znikome
W Internecie pojawia się wiele nieprawdziwych informacji nt. pożarów fotowoltaiki, jednak według oficjalnych statystyk jednoznacznie można stwierdzić, że zagrożenie nie występuje. Ryzyko jest tak niewielkie, jak wiele innych niezależnych zdarzeń losowych, które mogą zdarzyć się w budynku mieszkalnym. Jeżeli dopilnujemy, by nasza instalacja fotowoltaiczna składała się z elementów dobrej jakości, była poprawnie zamontowana, a sam budynek był odpowiednio zabezpieczony przed uderzeniami pioruna, nie powinniśmy się obawiać. Ważne są również odpowiednie zabezpieczenia elektryczne, dzięki którym możliwe jest dodatkowe ograniczenie ryzyka wystąpienia pożaru. Budynek spełniający wszelkie wymagania dotyczące bezpieczeństwa nie będzie stanowił dodatkowego zagrożenia pożarowego.
Fotowoltaika dla domu oferowana przez firmę Sunergo to kompleksowe usługi – od audytu, przez montaż, aż po obsługę posprzedażową. Dowiedz się więcej!
