Net-billing – nowy system rozliczania prosumentów

Net-billing to nowy system rozliczania nadwyżek energii, który wprowadzono od 1 kwietnia 2022 r. Poprzedni system – net-metering – opierał się o odprowadzanie i pobieranie nadwyżek energii. Teraz nadwyżki energii zostaną rozliczone według nowych zasad – będą sprzedawane i kupowane z sieci. Inwestując w fotowoltaikę warto zapoznać się z nowymi zasadami. Każdy prosument, u którego fotowoltaika będzie podłączona do sieci po 1 kwietnia 2022 r. będzie rozliczał się w nowym systemie opustów – net-billingu. Co warto o nim wiedzieć?

Zapraszamy do lektury całego artykułu, z którego dowiecie się, jak dokładnie wyglądają zmiany w rozliczaniu energii elektrycznej i czy opłacalność fotowoltaiki się zmieni.

Net-Billing a ustawa o Odnawialnych Źródłach Energii

Zgodnie z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii, osoby, które założą fotowoltaikę po 1 kwietnia 2022 r., będą rozliczać się w nowym systemie opustów. Ustawa ta określa m.in. zasady i warunki, według których można wytwarzać energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii. Ustawę po raz pierwszy polski rząd przyjął w 2015 roku. Wtedy zaczął funkcjonować nowy, jak na tamten czas system opustów, czyli net-metering. System ten miał na celu zachęcenie potencjalnych inwestorów do zainstalowania instalacji fotowoltaicznej w swoim budynku.

Po niecałych 7 latach od wprowadzenia systemu net-metering nastąpiła zmiana. Nadwyżki energii nie będą już rozliczane o system opustów, a będą opierać się o system kupna-sprzedaży.

Nadwyżki energii – czym tak na prawdę są?

Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej nadwyżki energii rozumie się z następujący sposób:

„Nadwyżką ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta energii odnawialnej do sieci wobec ilości energii pobranej przez niego z tej sieci dysponuje sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu pokrycia kosztów rozliczenia, w tym opłat, o których mowa w ust. 4.”

Początki systemu opustów – net-metering

Obecny system opustów net-metering został stworzony, by każdy prosument mógł magazynować energię bez potrzeby zakupu specjalnych akumulatorów (magazynów energii). Opera się on na wartościowym rozliczeniu energii wyprodukowanej. W ten sposób każda osoba produkująca energię elektryczną na własne potrzeby traciła jedynie jej mały procent. Ilość pobranej z powrotem energii elektrycznej zależny był od wielkości instalacji fotowoltaicznej. Pierwszy system opustów podzielono na dwie części. Dla prosumentów posiadających instalację fotowoltaiczną o mocy do 10 kW, można odebrać 80 proc. przesłanej energii elektrycznej, natomiast w przypadku instalacji fotowoltaicznej o mocy od 10 do 50 kW, prosument korzystający z systemu opustów może pobrać 70 proc. energii wprowadzonej.

Warto pamiętać, że system net-metering nadal działa. Korzystają z niego wszyscy prosumenci, u których przyłączenie mikroinstalacji nastąpiło przed 1 kwietnia 2022 r. System ten działał będzie przez kolejne 15 lat. Objęci nim będą wszyscy, którzy zaczęli korzystać z fotowoltaiki przed pojawieniem się systemu net-billing, jak również Ci, którzy do 31 marca złożyli odpowiednie zgłoszenie do Operatora Sieci Dystrybucyjnej o przyłączenie mikroinstalacji fotowoltaicznej do sieci. Prosument może jednak złożyć wniosek o zmianę systemu rozliczania na net-billing.

Net-Billing – co to jest i jak działa?

Net-billing to inaczej rozliczanie kosztowe, które opiera się na sprzedawaniu nadwyżek energii oraz jej kupowaniu za środki dostępne ze sprzedaży energii, którą wprowadziliśmy do sieci elektroenergetycznej.

Sprzedaż nadwyżek energii w przypadku net-billingu odbywa się po średniej cenie miesięcznej z rynku hurtowego (cena z poprzedniego miesiąca). Środki pochodzące ze sprzedaży energii nie będą jednak trafiały na standardowe konto bankowe, a do specjalnego depozytu prosumenckiego. Wartość środków w depozycie będzie równoznaczna z wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci. Depozyt prosumencki dostępny będzie do wykorzystania na zakup energii elektrycznej przez 12 miesięcy. Jeżeli nie wykorzystamy środków z depozytu, zostaną one umorzone.

Kalkulator fotowoltaiczny od Sunergo to narzędzie, dzięki któremu obliczysz jaka instalacja fotowoltaiczna pokryje zapotrzebowanie na energię Twojego budynku. Sprawdź sam!

Etapy wprowadzania net-billingu

Z racji tego, że wprowadzanie nowego systemu opustów wiąże się z wieloma zmianami, jego wejście będzie następować etapami. Wejście każdego kolejnego etapu będzie wiązało się ze zmianami, dlatego rozliczając się w nowym systemie, warto zapamiętać kilka dat.

Etap I: 1 kwietnia 2022 – 30 czerwca 2022 r.

Net-metering funkcjonuje już od 1 kwietnia 2022 roku, jednak w pierwszych trzech miesiącach będzie funkcjonował inaczej. Nadwyżki energii wprowadzonej z okresu kwiecień-czerwiec operator rozliczy na koniec okresu po średniej cenie miesięcznej z czerwca 2022 roku. Jest to pierwszy przejściowy system opustów.

Etap II: 1 lipca 2022 – 30 czerwca 2024 r.

Po okresie wprowadzającym, rozpocznie się regularny okres net-billingu oparty o średnie ceny energii rynkowej z poprzedniego miesiąca kalendarzowego. Jest to kolejny okres pełniący funkcję dostosowawczego do kolejnego okresu, który opierać się będzie o ceny godzinowe.

Etap docelowy: od 1 lipca 2024 r.

Od II połowy 2024 roku net-billing oparty będzie na rozliczaniu nadwyżek z zastosowaniem dynamicznych taryf prądu. Są to taryfy, których rozliczanie fotowoltaiki będzie oparte o ceny godzinowe. Nowy system opierać się będzie również na odrębnym rozliczaniu energii wprowadzonej i pobieranej z sieci elektroenergetycznej. Zakup nadwyżek energii elektrycznej będzie rozliczany według giełdowych cen energii elektrycznej, które wyznacza Polska Sieć Energetyczna. Energia z sieci będzie zgodna z taryfą operatora sieci dystrybucyjnej.

Jak kupić energię w systemie net-billingu?

Zakup energii w systemie kosztowym następuje po cenie rynkowej. Cena ta zawiera podatek VAT, akcyzę, opłatę OZE, opłatę kogeneracyjną oraz opłatę dystrybucyjną z ulgą 15%. Jest to duża zmiana w stosunku do systemu, który funkcjonował wcześniej.

Zobowiązania związane z pobieraniem energii będziemy mogli pokryć ze środków, które znajdą się w depozycie prosumenckim. Ministerstwo Klimatu podkreśla, że w depozycie prosumenckim odbywa się ewidencja środków, które odzwierciedlają wartość energii wprowadzonej do sieci. W przypadku, gdy wystąpi konieczność zakupu energii, środki z depozytu będą stanowiły pokrycie energii zakupionej po cenie brutto.

Co jeśli instalacja fotowoltaiczna jest za mała?

Jeżeli uznamy, że moc instalacji fotowoltaicznej, którą posiadamy jest za mała i chcemy ją rozbudować, powinniśmy mieć pewność, czy zmieni się system rozliczania nadwyżek dla nowej części instalacji fotowoltaicznej. Przy zmianie mocy zainstalowanej mikroinstalacji należy jedynie poinformować operatora sieci o zmianach. Nic poza tym się nie zmienia. W przypadku rozbudowy istniejącej instalacji fotowoltaicznej, której przyłączenie do sieci nastąpiło przed 1 kwietnia 2022 r., aktualnym systemem pozostaje systemu opustów (net-metering). Więcej o możliwościach rozbudowy instalacji fotowoltaicznej piszemy we wpisie: https://sunergo.pl/blog/rozbudowa-instalacji-fotowoltaicznej-czy-jest-mozliwa/

Własna elektrownia fotowoltaiczna jest wciąż dobrym rozwiązaniem ze względu na rosnące ceny energii elektrycznej. Mimo tego, że net-billing zmienia okres zwrotu z instalacji fotowoltaicznej, jej opłacalność jest nadal wysoka. System ten ma jednak na celu ograniczenie produkowania nadwyżek z uwagi zwiększenie mocy instalacji. Najlepiej więc wstępnie oszacować, jaka moc paneli fotowoltaicznych dla domu będzie odpowiednie. W tym celu dobrze jest skorzystać z usługi, jaką jest audyt fotowoltaiczny.

Dowiedz się, czym jest system zarządzania energią HEMS i EMS – nowość w branży fotowoltaicznej, która dofinansowywana jest również w ramach programu Mój Prąd 4.0.